‘‘สมาธิมฺหิ สุกุสโล, อิทฺธิยา ปารมิํ คโต;

อิจฺฉมาโน จหํ อชฺช, สหสฺสํ อภินิมฺมิเนฯ

[357]

‘‘อนุปุพฺพวิหารสฺส , วสีภูโต มหามุนิ;

กเถสิ สาสนํ มยฺหํ, นิโรโธ สยนํ มมฯ

[358]

‘‘ทิพฺพจกฺขุ วิสุทฺธํ เม, สมาธิกุสโล อหํ;

สมฺมปฺปธานานุยุตฺโต, โพชฺฌงฺคภาวนารโตฯ

[359]

‘‘สาวเกน หิ ปตฺตพฺพํ, สพฺพเมว กตํ มยา;

โลกนาถํ ฐเปตฺวาน, สทิโส เม น วิชฺชติฯ

[360]

‘‘สมาปตฺตีนํ กุสโล [สมาปตฺตินยกุสโล (สี.)], ฌานวิโมกฺขาน ขิปฺปปฏิลาภี;

โพชฺฌงฺคภาวนารโต, สาวกคุณปารมิคโตสฺมิฯ

[361]

‘‘สาวกคุเณนปิ ผุสฺเสน [สาวกคุณผุสฺเสน (สฺยา.)], พุทฺธิยา ปริสุตฺตมภารวา [ปุริสุตฺตมคารวา (สฺยา.), ปุริสุตฺตมภารวา (ก.)];

ยํ สทฺธาสงฺคหิตํ [สทฺธาย สงฺคหิตํ (สี.), สทฺทาสงฺคหิตํ (สฺยา.)] จิตฺตํ, สทา สพฺรหฺมจารีสุฯ

[362]

‘‘อุทฺธตวิโสว สปฺโป, ฉินฺนวิสาโณว อุสโภ;

นิกฺขิตฺตมานทปฺโปว [ทพฺโพว (ก.)], อุเปมิ ครุคารเวน คณํฯ

[363]

‘‘ยทิ รูปินี ภเวยฺย, ปญฺญา เม วสุมตีปิ [วสุมตี (สี. ก.) วสุปตีนํ (สฺยา.)] น สเมยฺย;

อโนมทสฺสิสฺส [อโนมทสฺสิ (?)] ภควโต, ผลเมตํ ญาณถวนายฯ

[364]

‘‘ปวตฺติตํ ธมฺมจกฺกํ, สกฺยปุตฺเตน ตาทินา;

อนุวตฺเตมหํ สมฺมา, ญาณถวนายิทํ ผลํฯ

[365]

‘‘มา เม กทาจิ ปาปิจฺโฉ, กุสีโต หีนวีริโย;

อปฺปสฺสุโต อนาทโร [อนาจาโร (สพฺพตฺถ) เถรคา. 987 ปสฺสิตพฺพา], สเมโต อหุ กตฺถจิฯ

[366]

‘‘พหุสฺสุโต จ เมธาวี, สีเลสุ สุสมาหิโต;

เจโตสมถานุยุตฺโต, อปิ มุทฺธนิ ติฏฺฐตุฯ

[367]

‘‘ตํ โว วทามิ ภทฺทนฺเต, ยาวนฺเตตฺถ สมาคตา;

อปฺปิจฺฉา โหถ สนฺตุฏฺฐา, ฌายี ฌานรตา สทาฯ

[368]

‘‘ยมหํ ปฐมํ ทิสฺวา, วิรโช วิมโล อหุํ;

โส เม อาจริโย ธีโร, อสฺสชิ นาม สาวโกฯ

[369]

‘‘ตสฺสาหํ วาหสา อชฺช, ธมฺมเสนาปตี อหุํ;

สพฺพตฺถ ปารมิํ ปตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[370]

‘‘โย เม อาจริโย อาสิ, อสฺสชิ นาม สาวโก;

ยสฺสํ ทิสายํ วสติ, อุสฺสีสมฺหิ กโรมหํฯ

[371]

‘‘มม กมฺมํ สริตฺวาน, โคตโม สกฺยปุงฺคโว;

ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา, อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสิ มํฯ

[372]

[อิมา ทฺเว คาถาโย สฺยามโปตฺถเก น สนฺติ]

กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตาฯ

นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[373]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก;

ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ [อิมา ทฺเว คาถาโร สฺยามโปตฺถเก น สนฺติ]ฯ

[374]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส [จตสฺโส จ (สี.)], วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สาริปุตฺโต เถโร อิมา คาถาโย

อภาสิตฺถาติฯ

สาริปุตฺตตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

3-2. มหาโมคฺคลฺลานตฺเถรอปทานํ

[375]

‘‘อโนมทสฺสี ภควา, โลกเชฏฺโฐ นราสโภ;

วิหาสิ หิมวนฺตมฺหิ, เทวสงฺฆปุรกฺขโตฯ

[376]

‘‘วรุโณ นาม นาเมน, นาคราชา อหํ ตทา;

กามรูปี วิกุพฺพามิ, มโหทธินิวาสหํฯ

[377]

‘‘สงฺคณิยํ คณํ หิตฺวา, ตูริยํ ปฏฺฐเปสหํ;

สมฺพุทฺธํ ปริวาเรตฺวา, วาเทสุํ อจฺฉรา ตทาฯ

[378]

‘‘วชฺชมาเนสุ ตูเรสุ, เทวา ตูรานิ [ตุริเยสุ, เทวา ตุริยานิ (สี. สฺยา.)] วชฺชยุํ;

อุภินฺนํ สทฺทํ สุตฺวาน, พุทฺโธปิ สมฺปพุชฺฌถฯ

[379]

‘‘นิมนฺเตตฺวาน สมฺพุทฺธํ, สกํ ภวนุปาคมิํ;

อาสนํ ปญฺญเปตฺวาน, กาลมาโรจยิํ อหํฯ

[380]

‘‘ขีณาสวสหสฺเสหิ, ปริวุโต โลกนายโก;

โอภาเสนฺโต ทิสา สพฺพา, ภวนํ เม อุปาคมิฯ

[381]

‘‘อุปวิฏฺฐํ มหาวีรํ, เทวเทวํ นราสภํ;

สภิกฺขุสงฺฆํ ตปฺเปสิํ [สนฺตปฺเปสิํ (สฺยา.), ตปฺเปมิ (ก.)], อนฺนปาเนนหํ ตทาฯ

[382]

‘‘อนุโมทิ มหาวีโร, สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล;

ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา, อิมา คาถา อภาสถฯ

[383]

‘‘‘โย โส [ยํ โส (ก.)] สงฺฆํ อปูเชสิ, พุทฺธญฺจ โลกนายกํ;

เตน จิตฺตปฺปสาเทน, เทวโลกํ คมิสฺสติฯ

[384]

‘‘‘สตฺตสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ, เทวรชฺชํ กริสฺสติ;

ปถพฺยา รชฺชํ อฏฺฐสตํ, วสุธํ อาวสิสฺสติฯ

[385]

‘‘‘ปญฺจปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ;

โภคา อสงฺขิยา ตสฺส, อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตาวเทฯ

[386]

‘‘‘อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน [นาเมน (สี.)], สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

[387]

‘‘‘นิรยา โส จวิตฺวาน, มนุสฺสตํ คมิสฺสติ;

โกลิโต นาม นาเมน, พฺรหฺมพนฺธุ ภวิสฺสติฯ

[388]

‘‘‘โส ปจฺฉา ปพฺพชิตฺวาน, กุสลมูเลน โจทิโต;

โคตมสฺส ภควโต, ทุติโย เหสฺสติ สาวโกฯ

[389]

‘‘‘อารทฺธวีริโย ปหิตตฺโต, อิทฺธิยา ปารมิํ คโต;

สพฺพาสเว ปริญฺญาย, นิพฺพายิสฺสตินาสโว’ฯ

[390]

‘‘ปาปมิตฺโตปนิสฺสาย, กามราควสํ คโต;

มาตรํ ปิตรญฺจาปิ, ฆาตยิํ ทุฏฺฐมานโสฯ

[391]

‘‘ยํ ยํ โยนุปปชฺชามิ, นิรยํ อถ มานุสํ;

ปาปกมฺมสมงฺคิตา, ภินฺนสีโส มรามหํฯ

[392]

‘‘อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ, จริโม วตฺตเต ภโว;

อิธาปิ เอทิโส มยฺหํ, มรณกาเล ภวิสฺสติฯ

[393]

‘‘ปวิเวกมนุยุตฺโต, สมาธิภาวนารโต;

สพฺพาสเว ปริญฺญาย, วิหรามิ อนาสโวฯ

[394]

‘‘ธรณิมฺปิ สุคมฺภีรํ, พหลํ ทุปฺปธํสิยํ;

วามงฺคุฏฺเฐน โขเภยฺยํ, อิทฺธิยา ปารมิํ คโตฯ

[395]

‘‘อสฺมิมานํ น ปสฺสามิ, มาโน มยฺหํ น วิชฺชติ;

สามเณเร อุปาทาย, ครุจิตฺตํ กโรมหํฯ

[396]

‘‘อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป, ยํ กมฺมมภินีหริํ;

ตาหํ ภูมิมนุปฺปตฺโต, ปตฺโตมฺหิ อาสวกฺขยํฯ

[397]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

มหาโมคฺคลฺลานตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ

3-3. มหากสฺสปตฺเถรอปทานํ

[398]

‘‘ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต, โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน;

นิพฺพุเต โลกนาถมฺหิ, ปูชํ กุพฺพนฺติ สตฺถุโนฯ

[399]

‘‘อุทคฺคจิตฺตา ชนตา, อาโมทิตปโมทิตา;

เตสุ สํเวคชาเตสุ, ปีติ เม อุทปชฺชถฯ

[400]

‘‘ญาติมิตฺเต สมาเนตฺวา, อิทํ วจนมพฺรวิํ;

ปรินิพฺพุโต มหาวีโร, หนฺท ปูชํ กโรมเสฯ

[401]

‘‘สาธูติ เต ปฏิสฺสุตฺวา, ภิยฺโย หาสํ ชนิํสุ เม;

พุทฺธสฺมิํ โลกนาถมฺหิ, กาหาม ปุญฺญสญฺจยํฯ

[402]